Kiralık araçta meydana gelen kaza sonrası oluşan hasarın kim tarafından ödeneceği, sözleşme şartlarına, hasarın oluş şekline ve kaskonun varlığına göre değişiklik gösterebilmektedir.

Genel hatlarıyla şöyle özetleyebiliriz:

1. Araç Kiralayanın Kusurlu Olması Durumunda;
Araç kiralayan kişi (kiracı) kaza veya hasarda kusurluysa, zarardan doğrudan sorumludur.  
Ancak ilk olarak araç kiralaması yapılırken kiralayanın kapsamlı bir kasko ve sigorta paketinin seçmesi durumunda; araçta meydana gelen hasarın bu kasko tarafından sözleşme kurallarına uyulması halinde (örneğin alkol, hız sınırı ihlali yoksa) kasko tarafından karşılanır. 
Bununla beraber kiralama şirketi kaza sonrası, aracını kiralama yapamayacağı için aracın tamir süresi boyunca kira geliri ödemesi isteyebilirler. Bu durum sözleşmelerde “kira kaybı” olarak açıkça belirtilmektedir. Yargıtay bunu da “işletme zararı” kapsamında kabul etmektedir.

2. Karşı Tarafın Kusurlu Olması Durumunda; 
Kaza diğer tarafın kusuruyla oluşmuşsa, araçtaki hasar ve değer kaybı karşı tarafın sigortasından (zorunlu trafik sigortası) poliçe limiti kapsamında dava yoluyla talep edilir. Söz konusu hasar ve değer kaybı bedeli, poliçe limitini aşması halinde ise kusurlu aracın sahibi ve/veya araç sürücüsünden geriye kalan bakiye değer talep edilebilir.  

3. Mücbir Sebep / Beklenilmeyen Durumların Olması Durumunda; 
Doğal afet, çalınma, yangın vb. gibi durumlarda eğer kiralayanın sigorta güvencesi varsa, sorumluluk sigortaya geçer. Ama kiracı aracı koruma yükümlülüğünü ihmal ettiyse (örneğin anahtarı araçta bıraktıysa, kasıtlı zarar verildiyse), kişi zarardan sorumlu tutulabilir.

Yargıtay'ın Kiralık Araçlardaki Kazalara İlişkin Yorumu İse Özetle;

Kasko Sigortası Öder, Sonra Tahsil Eder (Rücu Hakkı):  
Kiralık araç kaza yaptığında, eğer araçta kasko varsa, hasarı genelde kasko karşılar. Ancak kasko şirketi bu ödemeyi yaptıktan sonra, kazada kusurlu olan sürücünün zorunlu trafik sigortasına başvurarak, ödediği tutarı talep edebilir. Bu işleme rücu denir.

-Trafik Sigortası Limiti Yetersizse:  
Zarar, trafik sigortasının teminat limitini aşarsa, Yargıtay’a göre kasko şirketi veya zarar gören kişi, bu limiti aşan kısım için doğrudan kusurlu sürücüye veya kiralık aracın sürücüsüne başvurabilir.  
Yani kusurlu taraf, kalan bedelden şahsen sorumlu tutulur.

-Sözleşmeye Aykırılık Varsa Sorumluluk Artar:  
Eğer kiracı aracı sözleşmeye aykırı şekilde kullanmışsa (örneğin; alkollü, ehliyetsiz, yetkisiz kişiye vermek vb.), Yargıtay kiracının tam sorumlu tutulabileceğini belirtir. Çünkü bu durumda hem sigorta ödemeyi reddedebilir hem de kasko şirketi doğrudan kiracıya dönebilir.

-Yargıtay’ın Görüşü Şu Şekildir:

Kiralık araçta meydana gelen zararda kasko sigortası koruma sağlar, ancak bu sistem kasten zarar verilmesini veya sözleşmeye aykırı kullanım gibi durumları kapsamaz. Sigorta limitlerinin üstünde kalan zararlar da kusurlu kiracıdan tahsil edilebilir.

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.

Ekran görüntüsü 2025-06-30 172942.png

Kiralık araçta meydana gelen kaza sonrası oluşan hasarın kim tarafından ödeneceği, sözleşme şartlarına, hasarın oluş şekline ve kaskonun varlığına göre değişiklik gösterebilmektedir.

KİRALIK ARAÇTA OLUŞAN HASAR KİM TARAFINDAN KARŞILANIR?

Av. Rümeysa Culfa

email

• Kaza sonrası araçlar kullanılamaz hale gelmekte yahut tamir sürecine girebilmektedir. İşte bu durumlarda aracını kullanamayan ve kazada kusuru bulunmayan tarafa ödenen tazminata; “araçtan mahrum kalma tazminatı” veya diğer adıyla “ikame araç bedeli tazminatı” denmektedir. Bu bedel araç kiralama şirketleri tarafından belirlenen makul günlük veya haftalık kira tutarları üzerinden hesaplanmaktadır.

•	Araçtan mahrum kalma tazminatı, trafik sigortası teminat limitleri kapsamında dahil değildir. Çift taraflı gerçekleşen trafik kazalarında, kusuru bulunmayan sürücünün ilgili tazminatı kazanabilmesi için kendi kasko poliçesinden ikame araç şartını kullanmamış olması da gerekmektedir. TBK m.49’a göre “’Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür.” Söz konusu ikame araç bedelini ödemekle yükümlü olan kişiler müteselsilen ve müştereken sorumlu olan kusurlu araç sürücüsü ve araç sahibi olacaktır. 

•	Araçtan mahrum kalma tazminatı, icra yoluyla veya dava yoluyla talep edilebilir. Söz konusu tazminat davasında görevli olan mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Tazminat istemi dava yoluyla talep edilmesi halinde, arabuluculuk hizmeti kanun tarafından zorunlu olarak tabi tutulmamıştır; tarafların tercihine bırakılmıştır.

•	2918 sayılı KTK m.109 çerçevesinde, motorlu araç kazalarından doğan maddi tazminat talepleri, kazanın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıl içinde zamanaşımına uğramaktadır. Tazminat taleplerine ilişkin başvurular kaza tarihi dikkate alınaraktan başvuruların yapılması gerekmektedir. 

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.

Filo-Kiralamada-Ikame-Arac-Imkani fto.png

•	Araçların kaza sonrası hasara uğraması nedeni ile aracımız ya kullanılamaz halde ya da tamir sürecine girmektedir. Söz konusu aracımızın bakım ve onarımı süresi içerisinde kullanamadığımızdan dolayı aracından mahrum kalınan tarafa ödenen tazminata; “araçtan mahrum kalma tazminatı” veya diğer adıyla “ikame araç bedeli tazminatı” denmektedir. 

ARAÇTAN MAHRUM KALMA TAZMİNATI NEDİR?



Deneme süresi; işçi ve işveren arasında gerçekleşen iş sözleşmesine ayrı bir madde olarak koyulan bir hüküm ile işçinin çalışma şartlarını deneyimleyip, işçinin işin niteliğini kavrayıp kavrayamayacağı ve işçinin üstlendiği işi yapabilme yeteneğinin ölçüldüğü süre olarak tanımlanmıştır. 

Deneme süreli iş sözleşmeleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. Maddesinde düzenlenmiş olup Kanun’un ilgili maddesi şu şekildedir:

 MADDE 15. – Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.
Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.”

İş Kanunu’nun 15. Maddesinde belirtildiği üzere, deneme süreli iş sözleşmeleri bireysel iş sözleşmelerinde en çok 2 aya kadar olabilirken bu süre toplu iş sözleşmeleriyle 4 aya kadar uzatılabilmektedir. Eğer işçi-işveren arasında belli bir deneme süresi kararlaştırılmamışsa varsa toplu iş sözleşmesinde esas alınan süre, eğer toplu iş sözleşmesinde böyle bir süre belirtilmemişse İş Kanunu’nda belirtilen deneme süresi esas alınmalıdır. Deneme süresi işçinin fiilen işe başlamasıyla beraber hüküm ifade eder.


**DENEME SÜRESİ HER İŞ İLİŞKİSİNDE HER ZAMAN VAR MIDIR?** 

İş sözleşmelerinde deneme süresinin belirtildiği ayrı hükmün açıkça iş akdinde belirtilmesi gerekmektedir.  Aksi takdirde her iş ilişkisinin başlamasından sonra ilk iki ayı deneme süresidir şeklinde bir uygulama söz konusu olmayacaktır. İşçi ve işveren arasında düzenlenen iş akdinde deneme süresi öngörülmemiş o iş ilişkisinde deneme süresinin bulunmadığı kabul edilir. 

**İŞ SÖZLEŞMESİ YAZILI ŞEKİLDE YAPILMADIĞI TAKDİRDE DENEME SÜRESİ NASIL DEĞERLENDİRİLECEKTİR?**

Taraflar arasında sözlü olarak yapılan iş sözleşmesinde deneme süresinin bulunduğunu ispatlamak güçtür. İşçi-İşveren arasında yapılan iş anlaşmasının sözlü olması halinde sadece deneme kaydını gösteren özel bir metin imzalanmış ise bu deneme süresinin varlığı geçerlidir. Deneme süresinin yazılı olarak yapılması şartı; taraflar arasında sonradan doğacak uyuşmazlıklardan dolayı ispat şartı açısından önem taşımaktadır. 

**DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA İŞÇİ VE İŞVERENİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?**

Deneme süresi fark etmeksizin işçi sigortasız olarak hiçbir şekilde çalıştırılamaz. İşveren tarafından sigorta yaptırılması işverenin işçiye karşı en önemli yükümlülüklerinden bir tanesidir.

İşçinin iş güvencesi, kıdem tazminatı ve yıllık izin hakkı açısından 2 veya 4 aylık deneme süresinin varlığı bu hakları etkilememektedir. Bu hakların elde edilmesi için aranan çalışma süresinin hesabında deneme süreleri de çalışma süresinden sayılır. Ayrıca işçiler deneme süresi içerisinde hastalandıklarında rapor alarak işe gelmeyebilirler. Bu süre deneme süresinin içerisinde sayılacaktır. İşçiler deneme süresi içerisinde grev, sendikaya üye olma  gibi benzeri durumlarda katılma hakları da mevcuttur. 

Deneme sürelerinde en önemli hususlardan biri ise işçinin deneme süresi içerisinde işten çıkarılması durumunda işe iade davasının söz konusu olup olamayacağıdır. Şöyle ki; işe iade davalarının açılabilmesi için işçinin en az 6 ay işyerinde çalışmış olması gerekmektedir. Henüz bu süre dolmayacağından dolayı deneme süresi içerisinde işten çıkarılan kişi işe iade davası açamaz.

**DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESİH USULÜ NASILDIR?**

Taraflar arasındaki iş sözleşmesinde deneme süresinin olması halinde ve bu süre içerisinde iş sözleşmesini feshedecek olan işçi ve işveren açısından herhangi bir bildirim şartı ve ihbar tazminatı yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.








Deneme süresi; işçi ve işveren arasında gerçekleşen iş sözleşmesine ayrı bir madde olarak koyulan bir hüküm ile işçinin çalışma şartlarını deneyimleyip, işçinin işin niteliğini kavrayıp kavrayamayacağı ve işçinin üstlendiği işi yapabilme yeteneğinin ölçüldüğü süre olarak tanımlanmıştır. 

DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

**ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NEDİR?**

Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre araçta meydana gelen **değer kaybı; aracın kaza tarihindeki hasarsız 2.el piyasa değeri ile hasarı onarıldıktan sonraki 2.el piyasa rayici arasındaki fark** olarak tanımlanmaktadır. Kaza sonrasında zarar gören aracınızın orijinal parçaları ile onarımında her ne kadar aslına uygun ve tamamı onarılmış şekilde tamirat gerçekleşmiş olsa dahi araç söz konusu tahribatın izlerini taşımaktadır. Söz konusu kaza sonrası aracınızın 2. El piyasasında talep edilebilirlik eskiye kıyasla azalacaktır.  

Aracın olay tarihindeki 2. el rayiç değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2.el rayiç değeri arasındaki farkın sorumlu olan kişilerden “değer kaybı tazminatı” olarak talep edilmektedir.
Söz konusu haksız fiilinden kaynaklı değer kaybı zararının giderilmesi için kusursuz veya daha az kusuru olan taraf kendisinden daha fazla kusurlu veya tam kusurlu olan tarafa (ya da sigorta şirketine) talepte bulunabilecektir.

**Araç Değer Kaybı Şartları Nelerdir?**

Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için birtakım şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Gereken şartlar şunlardır;

Kaza tarihi üzerinden en fazla 2 yıl içerisinde başvuru yapılması zorunludur.  
- Çift taraflı bir trafik kazası olmalıdır. 
- Aracınızdaki hasar daha önceden hasara uğramamış bir bölgede olmalıdır.
- Kaza sonrası hasar aracınızda oluşan hasar, mini onarım ile giderilebilen basit işlemlerden olmamalıdır.
- Aracınız ağır hasar kaydına sahip araçlardan olmamalıdır.
- Kazada tamamen kusurlu ya da diğer sürücüye nazaran daha kusurlu olan taraftan değer kaybı zararı talep edilebilecektir.

**Araç Değer Kaybı Hesaplaması Yapılırken Hangi Kriterler Dikkate Alınır?**

- Aracın üretim senesi,
- Aracın hasar geçmişi ve niteliği,
- Aracın kilometresi,
- Aracın marka ve modeli,
- Aracın trafiğe çıkış tarihi,
- Aracın pazar değeri.

ANAYASA Mahkemesinin 09 Ekim 2020 tarihli 31269 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2019/40 Esas ve 2020/40 ve 17.07.2020 tarihli kararı uyarınca kilometre sınırı ortadan kaldırılmıştır.

**Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?**

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. Maddesine göre öncelikle zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. 

İlgili sigorta şirketine mail veya posta yoluyla kaza nedeniyle meydana gelen hasar sonucunda araçta oluşan araç değer kaybı talebini içeren başvuru dilekçesi iletilir. Sigorta şirketi bu talebe 15 gün içerisinde cevap vermezse veya talep dilen miktardan eksik ödeme yapılırsa 15 günün sonunda dava ya da tahkim yoluyla araç değer kaybının zarar görene ödetilmesi istenecektir.

**Araç Değer Kaybı Talebinde Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Nasıl Yapılır?**

Değer kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için belli başlı başvuru şartları ve bir başvuru usulü bulunmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru; komisyonun resmi internet sayfası üzerinde değer kaybı tazminatına ilişkin taleplerinde yer aldığı başvuru formu doldurularak ve gerekli evraklar sisteme yüklenilerek yapılabileceği gibi posta yoluyla da ilgili başvuru yapılabilmektedir. 

Komisyona başvuru yapıldıktan sonra başvuru, Komisyon raportörlerince gerekli şartları taşıyıp taşımadığının tespiti bakımından ön incelemeye tabi tutulur. Bu ön inceleme sonunda başvurunun sigorta hakemleri tarafından esastan ele alınıp alınmayacağının kararı en geç 15 gün içinde verilir. Eğer başvurunun hakemlerce incelenmesine karar verilirse başvuru derhal bağımsız sigorta hakemlerine iletilir ve en geç 4 ay içerisinde (taraflar aralarında anlaşarak bu süreyi uzatabilir) nihai karar verilir. 

Uyuşmazlık miktarı 5.000 TL ye kadar olan hakem kararları kesindir. Tutarı 5.000 TL ve üzerinde olan uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı taraflar bir defaya mahsus olmak üzere komisyon nezdinde itirazda bulunabileceklerdir. Tutarı 40.000 TL üzerindeki uyuşmazlıklarda ise itiraz üzerine verilen karar taraflarca temyiz edilebilecektir. 

**Araç Değer Kaybının Dava Yolu İle Talep Edilmesi Şartları Nelerdir?**

Araç değer kaybı davası, meydana gelen trafik kazasında karşı taraf araç sahibine, araç sürücüsüne ve karşı tarafın sigorta şirketine karşı açılabilir. Dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de taraflara karşı dava açılmadan önce Zorunlu Arabuluculuk yoluna başvurulması gerekmektedir.  

Söz konusu dava karşı tarafın sigorta şirketine karşı açılacaksa görevli mahkeme Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca Asliye Ticaret Mahkemeleridir. Eğer araç sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacaksa ve bu kişiler tacir sıfatına haiz değilse görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Ayrıca davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açılabilmesi için sigorta şirketinin de davada hasım olarak yer almaması gerekmektedir. 

**Araç Değer Kaybı Tazminatında Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?**

Araç değer kaybı tazminatında gerekli başvurular için bazı belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu belgelere örnek vermek gerekirse;

- Kazanın gerçekleştiği anda tutulan kaza tespit tutanağı,
- Kusur oranlarını gösteren tutanak,
- Hasar tespit tutanağı,
- Hasarı gösteren ve her açıdan çekilmiş fotoğrafları,
- Onarımla ilgili parça ve işçilik faturaları,
- Araç Ruhsatları,
- Sürücü ehliyeti ve kimlik belgesi,
- Araçların ZMMS poliçeleri,
- Aracın ekspertiz raporu,
- Ve sair belgeler

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.
 


Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre araçta meydana gelen değer kaybı; aracın kaza tarihindeki hasarsız 2.el piyasa değeri ile hasarı onarıldıktan sonraki 2.el piyasa rayici arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.

ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NEDİR?

**Anayasa Mahkemesi Kadının Evlendikten Sonraki Soyadı İle İlgili Hangi Kanun Maddesini İptal Etti?**

Türk Medeni Kanunu'nun 187. Maddesi "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir." şeklinde düzenlenmiştir. İşbu kanun maddesi gereğince kadınların, evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanmaları mümkün değildir. 

Anayasa mahkemesine yapılan başvuru ile yukarıda yer alan kanun maddesinin iptali talep edilmiştir.  **Anayasa Mahkemesi ise 2022/155 E. 2023/38 K. Ve 22/2/2023 Tarihli Kararı ile; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinin “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.” şeklindeki  cümlesinin iptaline oy çokluğu ile karar vermiştir.**

**Anayasa Mahkemesi İptal Kararını Hangi Gerekçelere Dayandırdı?**
Anayasa Mahkemesi iptal kararını, ilgili kanun maddesinin Anayasanın 10. Maddesinde düzenlenen eşitlik hakkını ihlal ettiğine dayandırmıştır.  Anayasa'nın 10. Maddesi "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar." şeklindedir.

Anayasa Mahkemesinin kararının içeriğinde ayrıca ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu unsuru olmadığına değinmiş,  aile bağlarının korunup güçlendirilmesi amacının da kuralla öngörülen farklı muamelenin makul nedeni olarak kabul edilmesi mümkün olmadığını belirtmiştir. Evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmadığına dikkat çekerek  eşitlik ilkesini ihlal edildiği sonucuna ulaşmıştır.

**Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?**

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı resmi gazetede 28 Nisan 2023 tarihinde yayımlandı. İptal kararı, resmi gazetede yayım tarihinden itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girecektir. Mahkemenin verdiği iptal kararı ile birlikte hukuksal bir boşluğun ortaya çıkacağı aşikardır. İşbu sebepten iptal kararı belirli bir süre sonra yürürlüğe girecek ve  bu süre zarfında iptal edilen kuralın yarattığı boşluğun doldurulması için çeşitli çalışmalar yapılması beklenecektir.

Resmi gazetede yayımlanan kararın ayrıntılı içeriğine aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Faydalı olması dileğiyle. 

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230428-9.pdf 


 İşbu kanun maddesi gereğince kadınların, evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanmaları mümkün değildir. 

Anayasa mahkemesine yapılan başvuru ile yukarıda yer alan kanun maddesinin iptali talep edilmiştir. 

KADININ KOCASININ SOYADINI ALMASINI GEREKTİREN KANUN MADDESİNİN İPTALİ

**Adli Yardım Talebi Nedir?**

Adli yardım talebi; maddi gücü yeterli olmayan kişilerin, hak arama hürriyetlerini gerektiği şekilde kullanabilmeleri için yargılama giderlerinden geçici olarak mahkeme kararı ile muaf tutulmalarını ifade eder. (HMK m.334 ve devamı) 

Adli yardım kararı; 

•	Davalar,

•	Tedbir talepleri ve 

•	İcra-iflas takiplerinde verilebilir.

**Adli Yardım Talebi Şartları Nelerdir?**

1-) Yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olmak: Adli yardım talebinde bulunan kişilerin hak arama faaliyetleri için yapmış oldukları adli yardım talebinde açıkça yargılama giderlerini ödeyemeyecek durumda olması ya da ödediği takdirde yoksulluğa düşecek durumda olmalarının belirtilmesi gerekmektedir. Örnek olarak bahsetmek gerekirse kişinin sabit bir gelirinin (maaş,ücret, kira alacağı vb.) olmaması veya söz konusu sabit gelirini ilgili  yargılama giderleri için ödediği takdirde yoksulluğa düşecek olmasıdır. Ayrıca talepte bulunan kişilerin bu durumu kanıtlayıcı belgelerin mahkemeye sunulması gerekmektedir.

2-) Esas talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması: Adli yardım talebinde bulunulduğu zaman kişinin esas talebi hakkındaki iddiaların ve haklılığını işaret eden delillerin adli yardım talep ettiği merciye beraber sunulması gerekmektedir. 

**Adli Yardım Talebi Hangi Mercilerden İstenir?**

•	Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.

•	Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay'a yapılır.

**Adli Yardım Kararının Sonuçları Nelerdir?**

Mahkeme tarafından ilgili talebin kabulüne karar verilmesi sonucunda talepte bulunan taraf yargı harç ve masraflarından geçici olarak tamamen veya kısmen muafiyet kazanmaktadır. Ayrıca adli yardım hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. Söz konusu muafiyetin kapsamı ise şu şekildedir;

•	Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet,

•	 Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet,

•	Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

**Adli Yardımla Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili Nasıl Gerçekleşir?**

Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. Adli yardım kararından dolayı Devletçe ödenen veya muaf tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin, adli yardımdan yararlananın mağduriyetine neden olacağı mahkemece açıkça anlaşılırsa, mahkeme, hükümde tamamen veya kısmen ödemeden muaf tutulmasına karar verebilir.

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.





Adli yardım talebi; maddi gücü yeterli olmayan kişilerin, hak arama hürriyetlerini gerektiği şekilde kullanabilmeleri için yargılama giderlerinden geçici olarak mahkeme kararı ile muaf tutulmalarını ifade eder. 

Makalelerimiz

KİRALIK ARAÇTA OLUŞAN HASAR KİM TARAFINDAN KARŞILANIR?

ARAÇTAN MAHRUM KALMA TAZMİNATI NEDİR?

DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI NEDİR?

KADININ KOCASININ SOYADINI ALMASINI GEREKTİREN KANUN MADDESİNİN İPTALİ

Adli Yardım Talebi