

**NAFAKA ÖDEMEME CEZASI**

2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun  344. Maddesi'nin 1. Fıkrası "Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir." şeklinde düzenlenmiştir. İşbu kanun maddesi göstermektedir ki nafaka borcunu ödemeyen borçlu, belirli şartların da gerçekleşmesi neticesinde  tazyik hapsi ile karşı karşıya kalabilecektir. 

Tazyik hapsi, alacaklının başvurusu üzerine icra ceza mahkemesi tarafından verilir. Ancak nafaka alacaklısının başvuru aşamasında dikkat etmesi gereken önemli hususlar mevcuttur. İşbu hususlara dikkat edilmemesi hak kaybına sebebiyet verecektir.

**Nafaka alacaklısının, icra ceza mahkemesine şikayet sırasında dikkat etmesi gereken hususlar :**

- Nafakaya ilişkin bir mahkeme kararı olmalı ve bu mahkeme kararı halen geçerliliğini koruyor olmalıdır.
- Nafakayla ilgili karar icra takibine konu edilmiş ve ilgili icra takibi kesinleşmiş olmalıdır. 
- Şikayete konu nafaka alacakları, son üç aya ilişkin olabilir. 3 ay öncesi ile ilgili nafaka alacakları birikmiş nafaka alacağı olarak kabul edilip şikayete konu edilemeyecek işbu alacak için icra takibine devam edilecektir.

**Tazyik hapsi ne kadar süreliğine verilir? Verilen tazyik hapsi hangi halleder sonlanır?**


Nafaka alacaklısının şikayet üzerine, icra ceza mahkemesince verilecek tazyik hapsi cezası en fazla üç aydır. Nafaka borçlusunun, nafakayı ödemesi halinde tazyik hapsi sona erecektir. Ödeme yapmayan borçlu, hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilmesi ile ancak tahliye edilir. Ayrıca belirtmek isteriz ki İcra ve İflas Kanunu'nun 344/2 Maddesi "Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir." şeklindedir. İşbu madde gereğince nafaka borçlusu tarafından açılan nafakanın kaldırılması yahut azaltılmasına yönelik bir dava mevcut ise icra ceza mahkemesi nafaka borçlusu tarafından açılmış bu davaların sonucunu beklemeye karar verebilecektir.

**Tazyik hapsinin verilmesi nafaka borçlarını ortadan kaldırır mı? Verilen tazyik hapsinden sonra da nafaka borçlusu,  ödemekle yükümlü olduğu nafakaları ödemez ise tekrar tazyik hapsi verilebilir mi?**

Mahkemece tazyik hapsine karar verilmesi, nafaka borçlusunun borçlarını ortadan kaldırmayacaktır. Alacaklı tarafından yapılan şikayet sonrasında işleyen nafaka alacaklarını ödemeyen nafaka borçlusuna, şartları taşıyor ise alacaklının şikayeti üzerine tekrar tazyik hapsi verilebilir. Kısaca nafaka borçlusu, ödemesi gereken nafakaları ödemediği sürece icra takipleri ve tazyik hapisleri ile karşı karşıya kalma tehlikesi içerisinde olacaktır.


Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir. 


2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun  344. Maddesi'nin 1. Fıkrası "Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir." şeklinde düzenlenmiştir. İşbu kanun maddesi göstermektedir ki nafaka borcunu ödemeyen borçlu, belirli şartların da gerçekleşmesi neticesinde  tazyik hapsi ile karşı karşıya kalabilecektir. 

NAFAKA ÖDEMEME CEZASI

Av. Rümeysa Culfa

email

**DAVALILAR GEREKSİNİM, YENİDEN İNŞA VE İMAR AMACIYLA BİR TAHLİYE DAVASI AÇMAMIŞTIR. DAVACI KİRACI TAŞINMAZI BİR YARGI KARARI VEYA İCRA MARİFETİYLE TAHLİYE ETMEMİŞTİR. BU DURUMDA 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN 355. MADDESİ UYARINCA TAZMİNAT KOŞULLARI OLUŞMAMIŞTIR.**

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun  355. Maddesi'nin 1. Ve 2. fıkrası _"Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz."_ şeklindedir. İşbu kanun maddesi uyarınca kiraya veren; gereksinim yahut  yeniden inşa ve imar sebebiyle kiracıyı tahliye ettiyse haklı sebebi olmaksızın 3 yıl boyunca ilgili taşınmazı eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlüdür. Ancak burada dikkat edilmesi gereken şartlardan biri tahliyenin nasıl gerçekleştiğidir. Yargıtay kararları uyarınca yeniden kiralama yasağına aykırılık sebebiyle tazminata hak kazanabilmek için taşınmazın dava yahut icra kanalıyla gereksinim- yeniden inşa ve imar sebebiyle tahliye edilmiş olması gerekmektedir. Yani kiraya verenin ihtarı yahut sözel beyanları neticesinde evden çıkan kiracı bahsi geçen tazminatı talep edemeyecektir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2017/4632 E. 2019/1687 K. Sayılı Kararında ise özetle:
- Davacı, davalının konutunda kiracı olarak oturduğunu ancak davalının kızlarının konut ihtiyacı olduğunu ihtar ile bildirerek kiralananın tahliyesini talep ettiğini belirtmiştir. Akabinde ise davacı, davalının talebi üzerine evi boşalttığını ancak sonradan davalının evi başkasına kiraladığını öğrendiğini beyan ederek tazminat talebinde bulunmuştur. İlk derece mahkemesi ise davalıların kızlarının mezun olacağını öngördüğünü, ihtiyaç ihtarının samimi olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiş,  davacı ise kararı temyiz etmiştir.

- Yargıtay ise davalının ihtarname yolu ile davacının tahliyesini istediği, herhangi bir dava yahut icra yolu ile tahliyenin gerçekleşmediği gerekçesiyle  6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 355. maddesi uyarınca tazminat koşulları oluşmadığına kanaat getirmiştir. Sonuç itibariyle Yargıtayca ilk derece mahkemesinin gerekçesi düzeltilerek karar onanmıştır. İlgili yargıtay kararı aşağıda yer almıştır.
                                                                                                               
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi         2017/4632 E.  ,  2019/1687 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davaya konu taşınmazda kiracı iken davalıların kızlarının konut ihtiyacı nedeniyle kiralananın tahliyesini talep ettiğini, davalıların tahliye davası açacağını anlayınca taşınmazı tahliye ettiğini, tahliyeden üç ay sonra davalıların taşınmazı bir başkasına kiraya vermiş olduğunu ileri sürerek, 21.816 TL maddi, 3.184 TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar; kızlarının yurtdışında öğrenim gördüğü okuldan mezun olacağı için davacının tahliyesini talep ettiklerini, kızları mezun olamayınca davacıya taşınmazda aylık 1.700 TL kira bedeli ile kiracı olarak kalabileceğini teklif ettiklerini, davacının ise teklifi kabul etmeyip taşınmazı tahliye ettiğini savunarak, davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece; davalıların kızlarınının mezun olacağını öngördüğünü, ihtiyaç ihtarının samimi olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.6100 sayılı Türk Borçlar Kanununun yeniden kiralama yasağı başlıklı 355. maddesinde; _"Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz. Eski kiracının, yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazları, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda öncelik hakkı vardır. Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı yazılı bildirimi izleyen bir ay içinde kullanılması gerekir; bu öncelik hakkı sona erdirilmedikçe, taşınmaz üç yıl geçmeden başkasına kiralanamaz. Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlüdür."_ düzenlemesi bulunmaktadır.

**Somut olayda; davacının 01.05.2011 başyangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi ile kiracı iken davalılar tarafından 17.10.2014 tarihli ihtarname ile kızları Berrin' in konut ihtiyacı nedeniyle taşınmazın tahliyesinin talep edildiği, bu ihtarname sonucunda davacının kiralananı tahliye ettiği ve taşınmazın 01.03.2015 başlangıc tarihli sözleşme ile 3. kişiye kiralandığı hususlarında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalılar gereksinim, yeniden inşaa ve imar amacıyla bir tahliye davası açmamıştır. Davacı kiracı taşınmazı bir yargı kararı veya icra marifetiyle tahliye etmemiştir. Bu durumda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 355. maddesi uyarınca tazminat koşulları oluşmamıştır. Bu durumda mahkemece davanın bu gerekçe ile reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığı anlaşılmıştır.**

Ne var ki, bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün gerekçesinin bu şekilde düzeltilmesine, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

                                                                                                                

 DAVALILAR GEREKSİNİM, YENİDEN İNŞA VE İMAR AMACIYLA BİR TAHLİYE DAVASI AÇMAMIŞTIR. DAVACI KİRACI TAŞINMAZI BİR YARGI KARARI VEYA İCRA MARİFETİYLE TAHLİYE ETMEMİŞTİR. BU DURUMDA 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN 355. MADDESİ UYARINCA TAZMİNAT KOŞULLARI OLUŞMAMIŞTIR.

YENİDEN KİRALAMA YASAĞI

**İŞÇİ HER NE KADAR DİLEKÇESİNDE ASIL ÜCRETE EK OLARAK ALDIĞI İLAVE ÖDEMELERDEN BAHSETMEMİŞ VE TALEPTE BULUNMAMIŞSA DA DAVA DİLEKÇESİNDE İŞ YERİ KAYITLARINA DAYANDIĞINDAN VE BORDROLARINDA İLAVE ÖDEMELER YAPILDIĞI ANLAŞILDIĞINDAN KIDEM VE İHBAR TAZMİNATININ İLAVE ÖDEMELER DİKKATE ALINARAK HESAPLANMASI GEREKİR**.


Kıdem ve ihbar tazminatı hesabı, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Son ücret üzerinden yapılan hesapta ise giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücretten kasıt, işçinin asıl ücretinin yanında sürekli ve düzenli şekilde aldığı; yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, ikramiyeler ve primler gibi ilave ödemelerin hesaba katılması ile oluşan ücrettir. Şayet işçi, düzenli ve sürekli şekilde bahsi geçen şekilde ek ödemeler almıyor ise bu durumda kıdem ve ihbar tazminatları brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Yargılamada asıl ücrete ilave ödemeler aldığını ise işçinin ispat etmesi gerekmektedir. 

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nin 2016/2738 E. , 2019/2216 K. Sayılı kararında ise özetle: 

1- Davacı işçi, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuştur.

 2- Mahkeme ise tazminat taleplerinin kabulü ile işçi yan dava dilekçesinde ilave ödemelere yönelik iddia ve talepte bulunmadığından, kıdem ve ihbar tazminatı hesabı çıplak ücret üzerinden yani yemek- yol vb. yardımlar dikkate alınmadan brüt ücret üzerinden  yapılmıştır.

3- İşbu sebeple yargıtay, işçi her ne kadar dilekçesinde asıl ücretine ek olarak aldığı ilave ücretlerden bahsetmemiş ve talepte bulunmamışsa da, dilekçesinde iş yeri kayıtlarına dayanmış olduğundan ve işçinin bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınmadan hesaplama yapıldığı gerekçesi ise ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur. İlgili yargıtay kararı aşağıda yer almıştır.

                                                                                                                              
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/2738 E. , 2019/2216 K.
"İçtihat Metni"
 MAHKEMESİ:İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince
istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ...
tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 19.03.2008-24.09.2012 tarihleri arasında en son şirket
sorumlusu olarak çalışmış olduğunu, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Savunmasının Özeti:
Davalı vekili, davacının şirket kurallarına aykırı davranmış olduğundan iş akdinin haklı nedenle
feshedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. 
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, işveren tarafından yapılan feshin haksız olduğu kanaatine varılarak davanın kısmen
kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek
gerekmiştir. 
2-Taraflar arasında giydirilmiş ücretin hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

**Kural olarak ücretin miktarı ve ekleri gibi konularda ispat yükü işçidedir. Giydirilmiş ücretin tespitinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler dikkate alınır**. 

**Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının dava dilekçesinde başkaca ücrete yönelik iddia ve talebi olmadığından çıplak ücret üzerinden kıdem ve ihbar tazminatı hesaplanmış ise de davacı iş yeri kayıtlarına dayamış olup dosyaya ibraz edilen ücret bordrolarında yol, yemek ücreti ile prim ödemesi gibi aylık ücrete ilave ödemelerin olduğu görüldüğünden kıdem ve ihbar tazminatına esas giydirilmiş ücret belirlenirken ücret bordrolarında gözüken ve asıl ücrete ek olarak yapıldığı anlaşılan bu ödemelerin dikkate alınması gerekirken hatalı gerekçe ile çıplak ücret üzerinden hesaplamaların yapılması bozma sebebidir.** 

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 04.02.2019 gününde oybirliği ile karar verildi. 

Mutlu ve huzurlu günler dileriz.

Dip Not: 
Yukarıda yer alan Yargıtay kararlarına [Yargıtay](https://karararama.yargitay.gov.tr/)
aracılığıyla ulaşılmıştır.





Kıdem ve ihbar tazminatı hesabı, işçinin son ücreti üzerinden yapılır. Son ücret üzerinden yapılan hesapta ise giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücretten kasıt, işçinin asıl ücretinin yanında sürekli ve düzenli şekilde aldığı; yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, ikramiyeler ve primler gibi ilave ödemelerin hesaba katılması ile oluşan ücrettir.

Makalelerimiz

NAFAKA ÖDEMEME CEZASI

YENİDEN KİRALAMA YASAĞI

KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI HESABI