KİRALIK ARAÇTA OLUŞAN HASAR KİM TARAFINDAN KARŞILANIR?

Kiralık araçta meydana gelen kaza sonrası oluşan hasarın kim tarafından ödeneceği, sözleşme şartlarına, hasarın oluş şekline ve kaskonun varlığına göre değişiklik gösterebilmektedir.

Genel hatlarıyla şöyle özetleyebiliriz:

1. Araç Kiralayanın Kusurlu Olması Durumunda; Araç kiralayan kişi (kiracı) kaza veya hasarda kusurluysa, zarardan doğrudan sorumludur.
   Ancak ilk olarak araç kiralaması yapılırken kiralayanın kapsamlı bir kasko ve sigorta paketinin seçmesi durumunda; araçta meydana gelen hasarın bu kasko tarafından sözleşme kurallarına uyulması halinde (örneğin alkol, hız sınırı ihlali yoksa) kasko tarafından karşılanır. Bununla beraber kiralama şirketi kaza sonrası, aracını kiralama yapamayacağı için aracın tamir süresi boyunca kira geliri ödemesi isteyebilirler. Bu durum sözleşmelerde “kira kaybı” olarak açıkça belirtilmektedir. Yargıtay bunu da “işletme zararı” kapsamında kabul etmektedir.

2. Karşı Tarafın Kusurlu Olması Durumunda; Kaza diğer tarafın kusuruyla oluşmuşsa, araçtaki hasar ve değer kaybı karşı tarafın sigortasından (zorunlu trafik sigortası) poliçe limiti kapsamında dava yoluyla talep edilir. Söz konusu hasar ve değer kaybı bedeli, poliçe limitini aşması halinde ise kusurlu aracın sahibi ve/veya araç sürücüsünden geriye kalan bakiye değer talep edilebilir.

3. Mücbir Sebep / Beklenilmeyen Durumların Olması Durumunda; Doğal afet, çalınma, yangın vb. gibi durumlarda eğer kiralayanın sigorta güvencesi varsa, sorumluluk sigortaya geçer. Ama kiracı aracı koruma yükümlülüğünü ihmal ettiyse (örneğin anahtarı araçta bıraktıysa, kasıtlı zarar verildiyse), kişi zarardan sorumlu tutulabilir.

Yargıtay'ın Kiralık Araçlardaki Kazalara İlişkin Yorumu İse Özetle;

Kasko Sigortası Öder, Sonra Tahsil Eder (Rücu Hakkı):
Kiralık araç kaza yaptığında, eğer araçta kasko varsa, hasarı genelde kasko karşılar. Ancak kasko şirketi bu ödemeyi yaptıktan sonra, kazada kusurlu olan sürücünün zorunlu trafik sigortasına başvurarak, ödediği tutarı talep edebilir. Bu işleme rücu denir.

-Trafik Sigortası Limiti Yetersizse:
Zarar, trafik sigortasının teminat limitini aşarsa, Yargıtay’a göre kasko şirketi veya zarar gören kişi, bu limiti aşan kısım için doğrudan kusurlu sürücüye veya kiralık aracın sürücüsüne başvurabilir.
Yani kusurlu taraf, kalan bedelden şahsen sorumlu tutulur.

-Sözleşmeye Aykırılık Varsa Sorumluluk Artar:
Eğer kiracı aracı sözleşmeye aykırı şekilde kullanmışsa (örneğin; alkollü, ehliyetsiz, yetkisiz kişiye vermek vb.), Yargıtay kiracının tam sorumlu tutulabileceğini belirtir. Çünkü bu durumda hem sigorta ödemeyi reddedebilir hem de kasko şirketi doğrudan kiracıya dönebilir.

-Yargıtay’ın Görüşü Şu Şekildir:

Kiralık araçta meydana gelen zararda kasko sigortası koruma sağlar, ancak bu sistem kasten zarar verilmesini veya sözleşmeye aykırı kullanım gibi durumları kapsamaz. Sigorta limitlerinin üstünde kalan zararlar da kusurlu kiracıdan tahsil edilebilir.

Her somut olaya göre hukuki durum değişebilecektir. Basit hatalar, somut olayın ve hukuki kuralların doğru irdelenmemesi sebebiyle hak kaybına uğramamak için uzman kişilerden yardım alınması tavsiye edilir.